Buxus
Wie aan vormsnoei denkt, denkt aan Buxus. Geen plant laat zich zo makkelijk vormen en verdraagt snoei zo goed. De trage groei maakt het mogelijk ook kleine creaties te maken en lage hagen te knippen. Vanaf de 14de eeuw neemt de populariteit toe. In die periode vond men de schaar uit en werd knippen ineens een relatief eenvoudige klus. Furore maakte de plant echter pas echt door de opkomst van de Italiaanse en Franse tuinen waarin vormsnoei centraal kwam te staan. De tuin van Versailles is uiteraard het bekendste voorbeeld als het om gesnoeide Buxus gaat. Geen Versailles maar wel een mooi voorbeeld van vormsnoei met Buxus (afb. links). Jardim Botanico da Ajuda in Lissabon.
Taxus
Net zo makkelijk te snoeien is Taxus. Omdat de groei sneller is dan bij Buxus is Taxus vooral veel gebruikt voor forse hagen en andere vormen. Net als Buxus kan Taxus zeer oud worden. Bomen van meer dan 100 jaar vormen geen uitzondering en ook hagen kunnen extreem oud worden. Is een oude haag verwaarloosd dan mag grof gesnoeid worden. Groot voordeel van Taxus is namelijk dat de plant eenvoudig tot op het oude hout is terug te ‘zetten’, in het voorjaar vormen zich dan weer probleemloos nieuwe uitlopers en binnen een paar seizoenen is de haag helemaal verjongd. Fantasievormen van groene en geelbonte Taxus in Levens Hall (Lake District-Engeland)
Minder bekende ‘vormplanten’een willekeurige selectie…
Azalea japonica bloeit jaarlijks in april. De plant heeft blad als Buxus en wie na de bloei durft te snoeien kan met een Azalea dezelfde snoeivormen maken als het Buxus. Belangrijk is om niet nog een keer in september te snoeien want dan verdwijnen de bloemknoppen.
Ilex crenata ‘Dark Green’ is een gezonde kopie van de tegenwoordig ziektegevoelige Buxus.
Ook Euonymus japonicus ‘Microphyllus’ lijkt sterk op de fijnbladige Buxus
Phillyrea latifolia is onbekend maar laat zich prima vormen.
Bonte hulst, taxus en groene hulst netjes op een rij.
Choisya ternata heeft het formaat van Taxus, maar is minder stevig en dus minder strak te knippen.
Zelfs bamboe is te snoeien, ook in een dicht gesloten haagvorm.
Juist ook in de winter, met een laagje sneeuw, spelen snoeivormen in de tuin een essentiële rol.