Stap 1 Wat zijn de wensen van je tuinontwerp?

Natuurlijk krijgt een droomtuin eerst vorm in je hoofd. Maar wat maakt een tuin een droomtuin? Dat is voor iedereen anders! Inventariseer daarom eerst alle wensen. Iedere bewoner heeft zijn eigen wensen: een plek om overdekt te zitten en te bbq-en, een uitdagende speelplek om te ravotten of een plek om tot rust te komen in de natuur. Misschien is niet alles te realiseren in het uiteindelijke plan, maar het is een goed uitgangspunt voor een passend ontwerp.

Stap 2 Wat zijn de regels?

Natuurlijk kun je denken: ‘the sky is the limit’. Maar de realiteit is vaak anders. We hebben immers te maken met wetten en regels. Ook bij het ontwerpen van een nieuwe tuin krijg je te maken met allerlei wet- en regelgeving. Bijvoorbeeld rondom erfgrenzen, de hoogte van schuttingen of welke bomen zonder vergunning gekapt mogen worden. Zoek dit soort zaken goed uit voordat je begint met ontwerpen. En let op: de richtlijnen en regels zijn niet in iedere gemeente hetzelfde.een goed uitgangspunt voor een passend ontwerp.

Stap 3 Kijk naar de omgeving

Natuurlijk ben je geneigd om vooral te kijken hoe de tuin moet worden. Kijk echter eerst eens verder dan de grenzen van die tuin. Hoe ziet de omgeving eruit: wat voor elementen passen goed in het landschap? Staat er een ander huis dicht op de erfgrens en wil je bijvoorbeeld een raam aan het oog onttrekken met een haag om privacy te creëren? Is er langs de rand van het perceel straatverlichting aanwezig? Houd daar ook rekening mee bij het verlichtingsplan dat je maakt. Uiteraard is het ook van essentieel belang om de zon- en schaduwzijde van de tuin in kaart te brengen. Je kunt de mooiste plannen hebben, maar een grote boom net buiten de tuin kan die plannen letterlijk overschaduwen.

Stap 4 Groen-grijsverhouding

Een wens van veel mensen is een onderhoudsarme tuin. Dan wordt snel de keus gemaakt om een groot deel van de tuin te betegelen. Houd als vuistregel aan om een derde van de tuin in te vullen met tegels, vlonders of halfverharding. Kies liefst voor waterdoorlatende verharding, om in tijden van extreme regenval overstromingen van het riool tegen te gaan. Twee derde van de tuin kan dan uit groen, en eventueel een vijver, bestaan. Dit zorgt voor een mooie verdeling; het ontwerp is in balans.

Stap 5 Water doet leven

Water in de tuin: het is een wens van veel mensen. Want water leeft, er gebeurt iets. Stromend water heeft daarnaast een rustgevend effect op ons. Bedenk bij het maken van het tuinontwerp waar die vijver of beekloop het beste tot zijn recht komt. En waar er vanuit het huis goed zicht op is. Bedenk of de vijver een natuurlijke vorm krijgt, of juist strakke lijnen mag hebben. En maak een afzonderlijk beplantingsplan voor de vijver.

Stap 6 Maak het spannend

Niemand zit te wachten op een saaie tuin. Breng daarom de nodige diversiteit aan in plantsoorten én hoogtes. Juist door daarmee te spelen, wordt een ontwerp spannend. Een leuk doorkijkje, een haag die de zichtlijn breekt, een charmant hekje naar een moestuin of een pergola met een klimroos of druif ertegen… Het zijn allemaal manieren om diversiteit aan te brengen in de tuin.

Stap 7 Denk aan de biodiversiteit

Een klimaatvriendelijke tuin is een tuin waar ruimte is voor leven: waar vogels graag een tussenstop maken, waar vlinders en bijen worden aangetrokken, waar een egeltje tussen de bladeren kan scharrelen. Kies daarom voor bloemen waar insecten blij van worden. Geen ruimte of interesse in een vijver? Zet een grote drinkschaal neer waar vogels een bad kunnen nemen. Stapel takken en boomstammetje op en creëer zo een plek waar het krioelt van het leven.

Stap 8 Een groendak?

Denk bij het tuinontwerp na over de mogelijkheid van een groendak. Ook op deze manier bevorder je de biodiversiteit in de tuin. Door een groendak wordt het regenwater gebufferd, waardoor water bij extreme regenval niet het riool overbelast. Het grondwaterpeil blijft op deze manier stabiel.

Stap 9 Waterberging en infiltratie

De laatste jaren hebben we steeds vaker te maken met tijden van extreme hitte en droogte, afgewisseld met momenten dat er zeer veel regen in korte tijd valt. Gevolg: het riool raakt overbelast en kan het water niet meer snel afvoeren. Houd in het tuinontwerp rekening met klimaatveranderingen, door bijvoorbeeld regenwater op te vangen in een regenton. Wie op veengrond of kleigrond woont of in gebieden met een hoge grondwaterstand, komt er niet met een regenton. Dan kan het raadzaam zijn een buffervijver aan te leggen, die het regenwater opvangt, waarna het langzaam de grond in zakt. Ook nog eens goed voor de biodiversiteit in de tuin!

Stap 10 Onderhoud

Een ontwerp kan nog zo mooi zijn; als de tuin vervolgens niet goed wordt onderhouden, komt het plan nooit tot zijn recht. Kijk daarom wat haalbaar en wenselijk is rondom onderhoud. Houd bij het ontwerpen van een nieuwe tuin voor ogen hoeveel uur onderhoud per week reëel is en pas het ontwerp daar op aan. Een onderhoudsarme tuin hoeft niet per definitie uit veel tegels te bestaan! Kies voor bodembedekkers, winterharde planten en struiken die niet snel groeien. Maak dichte plantvakken zodat onkruid geen kans krijgt.