Gelukkig kun je wel wat doen tegen deze ziekten, die soms misleidend mooie namen hebben, zoals meeldauw, sterroetdauw en stokroosroest . Hieronder lees hoe je gericht actie kunt ondernemen. ‘Gericht’ is belangrijk, zodat andere dier- en plantensoorten, zoals bijvoorbeeld bijen en vogels, er geen schade van ondervinden!
Voorkomen is beter dan genezen
Het is natuurlijk in alle gevallen beter om te voorkomen dat je planten ziek worden. Dat kan niet altijd, maar met de volgende maatregelen verklein je het risico wel aanzienlijk.
- Geef water in de avond, bij voorkeur op de basis van de plant, niet op het blad. Nooit sproeien of water geven als de plant nog in de volle zon staat.
- Vermijd ‘natte voeten’, daar kan bijna geen enkele plant tegen. De wortels gaan rotten en de plant wordt vatbaar voor allerlei ziekten en schimmels.
- Zorg voor variatie; door verschillende plantensoorten naast elkaar te zetten, is de kans op besmetting kleiner
- Knip overhangend blad dat de bodem raakt af.
Ziekten herkennen
Het stellen van een juiste diagnose is belangrijk, omdat elke ziekte een specifieke behandeling vereist. Meestal is dat een vloeibaar middel, verkrijgbaar bij een tuincentrum. Vind je het moeilijk om vast te stellen wat er precies aan de hand is, neem dan een aangetast stuk van de plant mee naar het tuincentrum. Met advies van iemand daar en aan de hand van foto’s op de verpakkingen, kom je er wel uit. Hieronder sommen we de belangrijkste soorten voor je op
Meeldauw
Meeldauw is een verzamelnaam voor verschillende parasiterende schimmels. Er vormen zich vlekken op de bovenkant van het blad: eerst een poederlaag en vervolgens een witte, donzige laag. De hele plant gaat slap hangen en verlept. Het komt veel voor bij wijnranken, aardappels en tomaten.
Behandeling: Knip aangetaste bladeren weg. Bij het tuincentrum kun je synthetische schimmeldodende middelen (fungicide) krijgen en Bourgondische pap. Een milieuvriendelijk en ook doeltreffend alternatief uit grootmoeders kast is een mengsel van 10 gram natriumbicarbonaat, 40 ml zwarte zeep en 4 liter water.
Valse meeldauw
Valse meeldauw lijkt veel op echte meeldauw, maar nu zit de aantasting en pluisvorming aan de onderkant van het blad. Aan de bovenkant vormen zich, op de plek van de aantasting, gele vlekken. Behandeling: hetzelfde als bij echte meeldauw
Plantenroest
Plantenroest bestaat in veel verschillende varianten. Maar deze ziekte is duidelijk te herkennen aan de ‘roestplekken’; bruin/oranje aan de onderkant van het blad en gelig op de bovenkant. De ziekte uit zich meestal aan het begin van het voorjaar en het eind van de zomer. Vaak worden rozenstruiken het eerst besmet, maar ook andere bloemen en fruitsoorten zijn er gevoelig voor.
Behandeling: Knip aangetaste bladeren weg. Een schimmeldodend middel helpt goed en kan ook ingezet worden ter voorkoming.
Alternaria
Alternaria is een geslacht van schimmels waarvan ruim 300 soorten bekend zijn. Veel soorten daarvan zijn de oorzaak van verschillende plantenziekten; altijd met de vorming van vlekken en blaren. De geelbruine vlekken op het blad zijn kleiner dan bij meeldauw en roest en er vormen zich soms ook gaatjes.
Behandeling: Aangetast blad wegknippen en bespuiten met een schimmeldodend middel
Brand
Verzamelnaam voor aantasting door parasitaire schimmels die met hun schimmeldraden in het plantenweefsel leven. Aantasting is meestal pas te zien wanneer de zwarte sporen worden gevormd. Aangetaste planten gaan niet dood, maar elk jaar worden er weer nieuwe sporen gevormd en daardoor is de plant besmettelijk.
Bestrijding: Aangetaste planten verwijderen en vernietigen. Bespuiten met een chemisch middel is nutteloos. Het heeft wel nut om gezonde planten preventief te bespuiten met koperoxychloride of te behandelen met Bourgondische pap.
Fruitrot
Fruitrot komt vooral voor bij vruchtbomen zoals appel, kers, peer, perzik en pruim. De schimmel veroorzaakt bruine, beurse plekken op het fruit, dat vervolgens verdroogt en een grijze laag schimmel vormt.
Behandeling: verwijder besmette vruchten zo snel mogelijk, want deze zijn zeer besmettelijk. Preventief kan men fenbucanazole gebruiken in het voorjaar. Daarnaast kan men in de winter 2 à 3 keer, steeds met twee weken tussentijd, besproeien met een schimmelwerend middel op basis van kopersulfaat en kalk.
Inktziekte
Een schimmelziekte waarbij de bladeren van bomen overdekt lijken te zijn met insectenbeten; er vormen zwellingen en bruin omrande gaten en hoog in de boom, in de zomer al, wordt het blad geel.
Behandeling: knip aangetaste delen weg en vernietig ze. Soms kan dit, doordat het om hoge plekken in de boom gaat, behoorlijk lastig zijn.
Krulziekte
Hierbij veroorzaakt de Taphrina-schimmel misvorming aan het blad. Dit vindt plaats in het voorjaar en in de loop van het seizoen gaat het blad verkleuren en krult het om. In het begin van de zomer groeit de boom echter door de aantasting heen en heelt zichzelf schijnbaar. Maar de boom is dan wel verzwakt. De schimmelsporen verspreiden zich met regen en wind en overwinteren in plooien in de schors. Bij een temperatuur tussen 8 en 10° C is er kans op infectie. Jaar na jaar wordt de boom steeds zwakker, groeit niet meer door de aantasting heen en sterft uiteindelijk af.
Bestrijding: Het voorjaar volgende op de besmetting en aantasting, bespuiten met speciale fungiciden, op het moment dat de knoppen gaan schuiven. Herhaal de bespuiting met een tussenperiode van twee weken, tot aan de bloei.