Voor je tuin betekent dat het nodige onderhoud; enerzijds om de planten en bomen zo goed mogelijk de winter door te helpen en te zorgen dat de omstandigheden in de tuin optimaal zijn zodat deze in het voorjaar weer fris en gezond tevoorschijn komt. Daarnaast kun je je ook richten op de inrichting van de tuin en op hoe je tuin er tijdens de winter zelf zo mooi mogelijk uitziet. Kortom, in het najaar is er werk aan de winkel! Daarom deze tweedelige blog die je vertelt wat er allemaal moet gebeuren met je gazon, de vaste planten en nog veel meer.
Het gazon
Aan het eind van de zomer is de bodemtemperatuur hoger dan in het vroege voorjaar. Je kan daarom het gazon nog prima maaien. Dat is zelfs beter; lang gras vormt een goede groeiomgeving voor mos, en dat is iets dat je nou juist liever niet hebt in je gazon. Te kort is ook weer niet goed, want dan is er niet genoeg bladoppervlak voor fotosynthese.
Maai het gras in oktober daarom nog een laatste keer, niet al te kort, zodat de mat er mooi bij ligt voordat de winter begint. Verwijder wel het maaisel en ook het afgewaaide blad dat op het gazon terecht is gekomen; dit kan gaan rotten en vormt een verstikkende laag op het gras, waardoor het geel wordt en afsterft. Regelmatig blad verwijderen is dan ook heel belangrijk. Zakken de temperaturen onder het vriespunt, dan is het verstandig om niet te veel over het gras te lopen, omdat de sprietjes anders afbreken.
Vaste planten, bomen en heesters planten
Het najaar is bij uitstek dé tijd om nieuwe vaste planten, bomen en heesters te planten. Ook dat heeft te maken met de warme temperatuur van de bodem; de wortels treffen optimale omstandigheden om in te groeien en daarom hebben de planten nog vóór de winter de kans om goed aan te slaan. In het voorjaar krijgen ze vervolgens een nieuwe boost en zullen weelderig en gezond tot leven komen en, indien van toepassing, gaan bloeien.
Verder moeten sommige heesters en bomen in het najaar gesnoeid worden. Boomsoorten die snel ‘bloeden’ snoei je het beste vóór de bladafval, omdat deze anders te veel vocht verliezen. Denk bijvoorbeeld aan de berk, de esdoorn, walnoot en de tulpenboom; snoei deze het liefst een maand voor het bladverlies. Voorjaarsbloeiers moeten juist niet gesnoeid worden, want dan zullen ze het komende voorjaar niet bloeien.
De vijver
Als er veel blad in de vijver valt tijdens de herfst, beïnvloed dat de kwaliteit van het water. Het rottende afval zorgt namelijk voor een hoog voedingsgehalte voor bijvoorbeeld algen. Ook worden er gassen gevormd die, als de vijver is dichtgevroren en de gassen niet meer wegkunnen, gevaarlijk zijn voor de vissen. Verwijder daarom regelmatig het blad dat in de vijver valt en knip planten en struiken die over het water heen hangen netjes weg. Span eventueel een aardbeiennet over het water oppervlak, zodat het blad er niet meer in kan vallen. Maak, als de vijver helemaal is dichtgevroren, een klein wak in het ijs, zodat eventuele gassen weg kunnen vloeien.
Vuil dat naar de bodem is gezonken, kun je het beste pas weghalen als het niet meer vriest. De vijverbewoners kunnen er namelijk bescherming zoeken tegen de koude.
Bloembollen planten
Om in het vroege voorjaar te genieten van gezellige bloemen kun je in het najaar bollen planten. Dit kan vanaf eind september tot aan de eerste vorstperiode. Is de grond te koud of te nat, dan is het beter om even te wachten tot een drogere/warmere periode, om te voorkomen dat de bollen bevriezen of gaan rotten.
Om goed aan te kunnen slaan, moeten bollen in een luchtige bodem staan. Is de bodem van je tuin te kleiachtig, gebruik dan wat potgrond. Bijna alle bollen zet je op een diepte van ongeveer drie keer de grootte van de bol. Alleen Dahlia’s en Begonia’s moeten vlak onder de oppervlakte gepoot worden.
De plaats van de bollen maakt eigenlijk niet veel uit en kan je helemaal zelf kiezen. Heb je een stuk tuin dat in de winter kaal is door bladverliezende vaste planten, dan is het erg leuk om juist dáár wat bollen te plaatsen die vroeg bloeien. Tegen de tijd dat deze planten dan weer blad krijgen, zijn de bollen weer uitgebloeid.
In deel twee van deze blog zullen we verder ingaan op hoe je de tuin ook tijdens de winter zo mooi mogelijk kunt maken. Bijvoorbeeld door het planten van winterbloeiers en bessen dragende heesters en door gebruik te maken van accessoires.